Aristide von Bienefeldt:
LEER MIJ WALTER KENNEN
Meulenhoff; € 18,90
DE NET verschenen, derde roman van Aristide von Bienefeldt (1964), Leer mij Walter kennen, is geschreven in de ikpersoon. Het boek is een soort verslag. De verteller zet zich meteen aan het begin van het verhaal in een appartement in Parijs achter een laptop: 'Morgen ben ik uitgenodigd op Walters verjaardag en dan moet mijn verhaal af zijn, voor die verjaardagslunch wil ik alles gezegd hebben.' Dat is flink doorwerken.
Soms zijn er momenten van afleiding: 'Ik heb in de keuken een sigaret gerookt.' Ook wordt er een fles absint aangesproken. Af en toe wordt spaghetti op het vuur gezet, die de verteller, verdiept als hij is in het welslagen van zijn schrijfonderneming, steeds laat aanbranden. En er wordt getelefoneerd met Michelle, zijn in Londen verblijvende werkgeefster. Zij mag af en toe wat feiten voor hem checken.
Michelle runt een escortbedrijf. De klandizie van de verteller bestaat uit mannen. Maar hij heeft het ook wel eens met een vrouw gedaan.
En nu zijn we bij de kern van de zaak beland: de ikpersoon, mannelijke mannenhoer, heeft van ene Pauline Couture-Pees te horen gekregen dat zij een zoon heeft die Walter heet. Tot zover is er niets aan de hand, maar deze Walter zou ook zijn zoon zijn.
Vanaf dit punt wordt het al snel ingewikkelder, want Walter is voor de inmiddels stevig aan de absint zittende schribent – de uren razen voorbij – geen onbekende: met deze Walter heeft hij een relatie. Zoals hij een paar keer zegt: met zijn klanten neukt hij en met Walter bedrijft hij de liefde.
Ja, en daar zit je dan met je goede gedrag. Blijkt je minnaar je zoon te zijn. Heb je werk en privé netjes gescheiden weten te houden, en dan krijg je dit.
Erg tobberig wordt daar bij nader inzien toch niet over gedaan. De verschillende levensgeschiedenissen die tot deze bijzondere constellatie hebben geleid, worden monter verteld. Dit boek is veel grappiger dan die zorgelijke en sentimentele familieboeken als Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer of, om in de romantische sfeer te blijven, het kleinburgerlijke Tirza van Arnon Grunberg.
We hebben in Leer mij Walter kennen te maken met een soort driedubbele omkering van alle relatie- en liefdes- en familieverhalen uit de wereldliteratuur. Daarbij tettert de verteller je op niet ongeestige wijze de oren van je kop.
In een recensie elders las ik dat in Leer mij Walter kennen veel onsmakelijke homoseks voorkomt. En dat die homoseks zo onhandig geformuleerd is. Met die opmerking wordt een verkeerde voorstelling van zaken gegeven. In dit boek zitten misschien vijf of zes, hoe zeg je dat, homosekszinnen.
Daar gaat het in deze roman dan ook niet om. In Leer mij Walter kennen gaat het eerder om zaken als traditie en afkomst en, op een wel zeer pregnante manier, om de onzin of in elk geval de onthutsende toevalligheid van dit soort zaken.
De verteller interesseert uiteindelijk allemaal niets. En Walter leren we ook niet echt kennen.
De verteller gaat, volgens mij kan ik dat wel prijsgeven, niet naar die verjaardagslunch. Hij laat de boel de boel. Veelzeggend is een zinnetje bijna aan het eind: 'Ja, Walter heeft alle aspecten van mijn persoonlijkheid leren kennen.'
Dat is prettig brutaal, want totaal het omgekeerde van wat de titel van deze roman leek te beogen.
De verteller verlaat Parijs. Hij heeft niet veel bij zich, want: 'Whores always travel light...'
Net als schrijvers, zou ik daaraan willen toevoegen. Dat houdt hun werk opgewekt, humoristisch, zinloos en zonder familie. Precies zoals het hoort.
ARIE STORM / Het Parool / PS / Donderdag 31 mei 2007

Als ik de baas zou zijn van het Polygaamjournaal - open brief aan Philip Freriks (Propria Cures, gastredacteur Zomernummer, 24/25)

Oranjegezind (over een bezoek aan de Hare Krishna's)